Sromowce Wyżne (Przekop) |
|
Jak głosi legenda, ale całkiem możliwe, że to informacja prawdziwa - miejscowość powstała po to aby usprawnić przeprawę poprzez trudny niekiedy Dunajec, na ważnej drodze Królewskiej (Via Regia). Weźmy taką przykładową trasę z Pesztu przez Miszkolc, Koszyce, Lewoczę, Kiezmark, Starą Wieś, Czorsztyn - Kraków. Sromowce Wyżne stanowiły istotny punkt tej podróży z uwagi na przeprawę przez rzekę. |
Poniżej fragment ulicy Granicznej, być może tędy to podążano w kierunku brodu na rzece |
Kiedy nałoży się drogi ze starych map na mapy współczesne można odkryć przypuszczalne trakty i drogi z dawnych czasów. Widać na nich, że koryto Dunajca miało więcej przestrzeni niż teraz. Oba brzegi łączył most, który umożliwiał przeprawę suchą stopą przez sztucznie zwężoną w tym miejscu rzekę. Jest on już widoczny na mapie z okresu 1763-1787. |
Poniżej analiza mapy z lat 1806-1869. Jest to trudny kawałek mapy, ponieważ była ona w tym miejscu łączna i być może oba fragmenty mapy dzieli kilka, kilkanaście lat, w każdym razie na górnym odcinku widać zarys brodu, natomiast na dolnym jest narysowany solidny most. Być może też w tym miejscu było coś na kształt wyspy. |
Całkiem możliwe, że wezbrane wody Dunajca co jakiś czas niszczyły most i podróżnym pozostawała możliwość przeprawy przy pomocy brodu. |
Na mapach z okresu 1869-1887 mostu w Sromowcach już nie ma. Pojawia się on natomiast powyżej zamku Dunajec w Niedzicy. |
Na zdjęciu poniżej (podczerwień) widać obecne położenie brodu przez Dunajec. Dawny trakt był ok. 100 metrów niżej. |
To w tym miejscu w latach 70-tych, 80-tych przeganiano krowy przez Dunajec. To czasy granicy polsko-czechosłowackiej, podobno każda krowa musiała mieć paszport. Zdjęcie poniżej z opracowania "Zatopione Krajobrazy" [ link ] |
Skąd wiemy, że bród był ok. 100 m niżej niż ten dzisiejszy? Ano m.in. z wizji lokalnej i z analizy zdjęć satelitarnych. W dużym powiększeniu widać na nich wgłębienia, idealnie pokrywają się one z zarysem starej drogi do mostu ze starych map. |
Jeszcze raz wracamy do przeprawy przez rzekę, tym razem w nawiązaniu do przepraw na Dzikim Zachodzie. Dunajec nie jest zbyt dużą rzeką ale przepędy były równie malownicze jak na Rio Grande. |
To fragmenty drogi (w kierunku dzisiejszego brodu) z lewego brzegu Dunajca na prawą stronę rzeki. |
Droga Królewska, odtworzenie dawnego traktu na podstawie starej mapy. |
Poniżej linki do stron o podobnej tematyce | ||
|
||
|